Wat is
fibromyalgie?
Fibromyalgie is een aandoening waarbij je last hebt van chronische pijn in je spieren en bindweefsel. Vaak gaat deze pijn samen met stijfheid, vermoeidheid, slaapstoornissen en stemmingswisselingen. Je klachten wisselen vaak, dit betekent dat je de ene dag meer klachten hebt, dan de andere dag.
Bij fibromyalgie zijn geen afwijkingen in je spieren of je bindweefsel te vinden. Ook verder in je lichaam is niks te vinden dat de aandoening kan verklaren. De oorzaak is nog onbekend. Fibromyalgie is daardoor erg moeilijk vast te stellen. Er zijn geen medicijnen om de aandoening te genezen. Wel kunnen je klachten verminderen met pijnstillers, en een combinatie van beweging en rust.
Hoe ontstaat
fibromyalgie?
Aansturing vanuit
de hersenen
Het is onduidelijk waardoor fibromyalgie ontstaat. Bij mensen met fibromyalgie zijn geen afwijkingen in de spieren, het bindweefsel of de gewrichten te vinden. Er zijn wel theorieën die de oorzaak van de aandoening proberen te verklaren.
Er zijn aanwijzingen dat fibromyalgie misschien verband houdt met de manier waarop de hersenen je spieren aansturen. Normaal gesproken sturen de hersenen samen met bepaalde hormonale klieren je spieren aan. Bij mensen met fibromyalgie zou deze samenwerking verstoord zijn. Waardoor die verstoring zou ontstaan, is onbekend. Het is ook niet duidelijk of deze verstoring een gevolg of een oorzaak is van fibromyalgie.
Prikkels selecteren
Een andere theorie over fibromyalgie is dat het iets te maken heeft met het mechanisme waarmee prikkels uit de buitenwereld gefilterd worden. Bij mensen met fibromyalgie zou dit filter niet goed werken.
Pijnprikkels verwerken
Ook zou het kunnen zijn dat de verwerking van pijnprikkels bij mensen met fibromyalgie anders verloopt dan bij mensen zonder fibromyalgie.
Welke klachten heb je bij fibromyalgie?
Veel voorkomende klachten bij fibromyalgie zijn:
-
chronische vermoeidheid
-
pijn
-
stijfheid.
-
krachtverlies van je spieren
-
slaapproblemen
-
stemmingsklachten
Klachten die hierbij regelmatig voorkomen zijn:
-
angsten
-
depressieve gevoelens
-
concentratieproblemen
-
vergeetachtigheid
-
moeite hebben om beslissingen nemen
Er zijn nog meer klachten mogelijk:
-
een zwaar gevoel in je armen of benen
-
tintelingen in je armen of benen
-
branderig of verminderd gevoel in je huid
-
hoofdpijn
-
darmkrampen, buikpijn
-
opgezette vingers
Klimaat
Sommige mensen hebben meer klachten als de temperatuur wisselt of als het buiten koud of vochtig wordt. Het klimaat zelf heeft geen invloed op het ontstaan van fibromyalgie: het komt zowel in warme als in koude streken voor en iedereen kan het krijgen. In de vakantie nemen de klachten wel vaak af, misschien doordat je dan meer rust krijgt en meer ontspannen bent.
Wanneer denkt je arts aan fibromyalgie?
Je arts overweegt de diagnose fibromyalgie als:
-
je chronische pijn hebt, op drie of meer plekken in je lichaam
-
deze plekken zowel boven als onder de taille en zowel links als rechts in je lichaam zitten
-
je langer dan 3 maanden last hebt van pijn en stijfheid
-
je bij het lichamelijk onderzoek geen afwijkingen hebt, behalve pijn bij druk op de tenderpoints, vaak zijn 11 van de 18 tenderpoints positief
-
je last hebt van langdurige klachten zoals bijvoorbeeld vermoeidheid, problemen met je concentratie, wisselende stemmingen, of niet uitgerust wakker worden.
De fibromyalgiescore
Na de vermoedens worden een aantal onderzoeken gedaan dmv scorelijsten. De zogenoemde ‘pijnscore’ hier worden de pijnlijke plekken in kaart gebracht. Dan de ‘symptoomscore’ waarbij je arts de klachten omtrent vermoeidheid, concentratie en slaap in kaart brengt. En dan is is er nog een lijst met ‘extra symptomen’ waarbij een nog een lijst van 42 symptomen wordt gecontroleerd. De fibromyalgiescore is een optelsom van de pijnscore en de symptoomscore. De fibromyalgiescore kan oplopen van 0 tot 31, afhankelijk van de mate en intensiteit van je klachten. Er wordt in ieder geval gesproken van fibromyalgie als je minstens 12 scoort.
Wanneer aanvullend onderzoek?
Wanneer je arts twijfels heeft over de diagnose, kiest hij voor aanvullend onderzoek. Dit kan bijvoorbeeld een röntgenfoto of een bloedonderzoek zijn. Bij fibromyalgie tonen aanvullende onderzoeken, zoals bloedtests of röntgenfoto’s geen afwijkingen aan.
Hoe verloopt fibromyalgie?
Fibromyalgie verloopt bij iedereen anders. De klachten verschillen sterk per persoon. Misschien verminderen je klachten na een poosje, maar helemaal verdwijnen doen ze niet altijd.
Welke behandelingen
kunnen je helpen?
Er is geen behandeling die fibromyalgie geneest. Je kunt wel iets tegen de klachten doen, bijvoorbeeld met fysiotherapie, beweging en pijnstillers. Goede slaaphygiëne is van groot belang omdat het bekend is dat pijnklachten erger worden bij onvoldoende nachtrust. Ook is er begeleiding te krijgen zodat je beter om leert gaan met fibromyalgie.
Behandelaars
Voor de behandeling van fibromyalgie kom je bij je huisarts. Soms komen mensen met fibromyalgie bij de reumatoloog om de diagnose te stellen of te bevestigen.
Als de klachten ernstig zijn, krijg je soms een verwijzing voor een revalidatieprogramma. Tijdens een dergelijk programma krijg je te maken met diverse zorgverleners die je helpen makkelijker met fibromyalgie om te gaan. Bijvoorbeeld de fysiotherapeut, de revalidatiearts, de psycholoog of maatschappelijk werker.
Medicijnen
Er zijn geen medicijnen tegen fibromyalgie. Je arts schrijft indien nodig wel medicijnen voor tegen je klachten. Veel gebruikte medicijnen zijn:
-
Paracetamol (eventueel met toevoeging van codeïne of coffeïne). Paracetamol is de meest gebruikte pijnstiller bij fibromyalgie. Als je paracetamol met codeïne gebruikt dan heb je kans op verstopping en een verminderd reactievermogen.
-
Tramadol behoort tot de groep morfineachtige pijnstillers (opioïden). Het heeft een sterke pijnstillende werking. De belangrijkste bijwerkingen zijn sufheid en verstopping.
-
Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s).
-
Amitriptyline is van oorsprong een medicijn tegen depressies. Maar artsen schrijven het ook voor bij pijn door fibromyalgie.
-
Medicijnen uit de groep benzodiazepinen, dit zijn slaap- en kalmeringsmiddelen. De middelen uit deze groep werken spierontspannend, rustgevend en maken suf.
Hoe wordt de diagnose fibromyalgie gesteld?
Er bestaat geen gouden standaard om de diagnose fibromyalgie te bevestigen. Een reumatoloog herkent de symptomen ervan en kan andere oorzaken van de klachten meestal uitsluiten. Hierbij biedt het gebruik van vragenlijsten hulp. Voor het stellen van de diagnose is daarmee onderzoek van ‘tender points’ (pijnpunten op verschillende plaatsen van het lichaam) niet meer noodzakelijk.