Een stoma krijgen is een bijzondere gebeurtenis. Zeker als je jong bent en nog een heel leven voor je hebt dat je nu met een zak op je buik moet gaan doorbrengen. Shit happens, en dat weet je maar al te goed, als je aan de stoma moet.
Leuk kan ik het niet voor je maken, maar ik kan je wel vertellen hoe ik het heb aangepakt en wat mij heeft geholpen gedurende het proces.
1. Lees je in!
Voordat je operatie plaatsvindt krijg je een gesprek met de stomaverpleegkundige van jouw ziekenhuis. Zorg dat je goed voorbereid bent. Zoek alvast informatie op internet, vragen komen meestal pas als je info aan het verwerken bent. Schrijf al je vragen op zodat je niks vergeet.
2. Zoek lotgenoten op Instagram
In je directe omgeving is het misschien moeilijk om leeftijdsgenoten te vinden die een stoma hebben, maar gelukkig hebben we tegenwoordig toegang tot social media. Er zijn superveel jonge mensen op Instagram die vertellen over hun ervaringen met een stoma en openstaan voor je vragen. Bovendien kun je zo een kijkje nemen in hun leven en terugscrollen in hun tijdlijn om te kijken hoe zij deze periode hebben ervaren. Je moet wel de juiste hashtags weten om ze te vinden. #colostomy #ostomy #ostomates #stomasquad #illeostomy #stoma
3. Geef je stoma een naam
Veel jonge stoma gebruikers verzinnen een naam voor hun stoma. Het woord stoma zegt het eigenlijk al: ‘oma’. Het klinkt als iets voor oude mensen en heel medisch. Mijn stoma heet ‘Bang Bang Betty’, en iedereen in mijn directe omgeving weet dat. Als ik even iets moet doen met mijn stoma, wisselen of schoonmaken, kan ik zeggen dat ik even met Betty aan de slag moet en hoef ik het woord stoma niet te gebruiken. Gevoelsmatig vind ik het prettiger om over mijn Betty te praten dan over mijn stoma. Daarnaast ga je je darm straks zien en steekt ze haar of zijn koppie uit je buik. Het is organisch, dus het beweegt en leeft, gezien je inmiddels al heel wat avonturen hebt meegemaakt met je darm is het ook therapeutisch om het persoonlijk te maken.
4. Train je buikspieren voor de operatie
Bij de operatie wordt een buikspier doorgesneden. Spieren herstellen sneller en beter als ze sterk zijn. Het is daarom aan te raden je buikspieren te trainen in de weken voorafgaand je operatie. Natuurlijk is dat niet altijd mogelijk als je buikpijn hebt, maar soms kun je je beter door een beetje pijn heen zetten om bij het herstel nog veel meer pijn te voorkomen. Ik heb zelf misschien iets te veel buikspieren gedaan omdat ik graag met een perfecte buik de nieuwe fase in wilde gaan. Toen ik een punctie van mijn bekken nodig had vanwege complicaties ging de naald niet door mijn buikspieren en kreeg ik veel meer prikken dan nodig omdat we telkens een dikkere naald nodig bleken te hebben. Maar ondanks die pijnlijke ervaring was ik verbaasd over hoe snel ik alweer buikspieren kon doen na de operatie. Muscle memory is fantastisch.
5. Maak foto’s van je buik
Na de operatie ben je wellicht blij dat het beter gaat maar ook verdrietig omdat je buik niet meer zo mooi is als hij was. Je komt in een soort rouwproces en na een tijd ga je je afvragen hoe het eigenlijk was en eruit zag zonder stoma. Kijk in de periode voor de operatie daarom lekker vaak ik de spiegel en maak foto’s van je buik. Zodat je later alles in perspectief kunt plaatsen.
Dit geld ook voor de operatie zelf. Alles gaat in een waas voorbij, als je foto’s maakt van het event alsof je op vakantie bent kun je later terugkijken en de tijd nemen om te verwerken wat je overkomen is.
6. Neem afscheid van je buik
Omdat het een emotionele levensgebeurtenis is mag je er best een levensgebeurtenis van maken. Denk goed na over welke dingen je graag nog wil doen zonder stoma. Zelf heb ik me suf gehoepelt, ik ben nog een paar keer onbezorgd gaan zwemmen, ik maakte een filmpje met beelden van mijn buik en mijn vriendinnen organiseerde een klein pre-operatie feestje. Al die dingen betekenen veel omdat het niet niks is.
7. Kies een persoonlijke soundtrack
Eigenlijk is dit onderdeel van punt 6 maar toch behandel ik het los. Wie ooit onder narcose is gegaan weet dat ze je in de operatiekamer voordat ze je onder zeil brengen zeggen: ‘denk aan iets leuks’. Ik vind dat nogal banaal. Bij operatie 1 deed ik mijn best maar kon niks passends verzinnen. Daarom heb ik het vervangen door ‘zing een liedje in je hoofd’.
Muziek heeft een therapeutische werking, herkenning werkt kalmerend en pijnstillend, het is een vorm van coping. Al mijn medische gebeurtenissen hebben een soundtrack gekregen. En dat was niet alleen prettig bij de operatie zelf maar ook bij de voorbereiding en het verwerkingsproces erna. Als ik even wil zwelgen in zelfmedelijden is het dankzij mijn liedjes zo gerealiseerd. Wat ik altijd het meest wonderlijk vond was dat ik ook wakker werd uit mijn narcoses met het gekozen liedje in mijn hoofd. Voor mijn fistelingrepen en rectumamputatie had ik ‘the first cut is te deepest’ van P.P. Arnold, voor mijn stoma ‘Bang Bang’ van Bet Hart die ik ook in mijn afscheidsfilmpje gebruikte waardoor mijn familie en vrienden dit nummer ook het ‘Betty lied’ noemen.
8. Stijl je stoma persoonlijk
Wat mij hielp de zak op mijn buik te accepteren als onderdeel van mijn nieuwe identiteit was hem net zo leuk aan te kleden als mijzelf met leuke stomahoesjes. Omdat ik erg creatief ben, was het niet moeilijk om een stomahoesje te maken. Ben je zelf niet zo creatief bekijk dan hier de tutorial!
8. Investeer in ondersteunend ondergoed
Wat ik fout heb ingeschat is hoe belangrijk ondersteuning is. Ik had ondersteunende banden gekocht bij de hulpmiddelenleverancier maar voor maar S was ik eigenlijk te slank en ze ondersteunden niet. Wat uitkomst bood was corrigerend ondergoed. Ja die onaantrekkelijke granny panties. Je kunt deze vrij voordelig krijgen bij de Zeeman. Ook high waist leggings met een stevige tailleband zijn aan te raden als je een hernia bij een actieve lifestyle wil voorkomen. Voor bijzonder en meer sexy ondersteunend ondergoed kun je terecht bij Vanilla blush.